Het LUMC is een modern universitair medisch centrum voor onderzoek, onderwijs en patiëntenzorg met een hoog kwaliteitsprofiel en een sterke wetenschappelijke oriëntatie.
Differentiatiestage Acute geneeskunde
Enkelvoudige differentiatie Acute Geneeskunde
In de OOR Leiden wordt de AIOS opgeleid om over de hele breedte van de interne geneeskunde ingezet te kunnen worden. De AIOS leert efficiënt acute en subacute aandoeningen diagnosticeren in de interne geneeskunde en aanpalende vakgebieden als de cardiologie, longgeneeskunde, neurologie en psychiatrie. Daarbij ligt de nadruk op klinisch redeneren en gericht inzetten van aanvullende diagnostiek. Point-of-care echografie (POCUS) zien wij als standaardonderdeel van het lichamelijk onderzoek van de (potentieel) acuut bedreigde patiënt. Naast diagnostische vaardigheden leert de AIOS therapeutische beslissingen te nemen in onzekerheid en de proportionaliteit van een diagnostisch en therapeutisch beleid te wegen. Tot slot leert de AIOS hoe de acute zorg georganiseerd is en waar mogelijkheden liggen voor optimalisering daarvan.
De AIOS leert in de praktijk, op de SEH, de Acute Opname-afdeling (AOA) en de acute poli, waarbij de verantwoordelijkheid van de AIOS geleidelijk groeit. Dit mondt uit in de supervisiestage, waarbij het contact met de supervisor uiteindelijk alleen nog bestaat uit op indicatie sparren over moeilijke casus. Supervisoren zijn vrij geroosterd voor hun taken en op die manier laagdrempelig beschikbaar voor overleg en meebeoordelen van patiënten. Zowel de basisstage als de voortgezette stage vindt deels academisch (LUMC) en deels niet-academisch (HagaZiekenhuis, Haaglanden Medisch Centrum, Groene Hart Ziekenhuis en Alrijne Ziekenhuis) plaats. Daarnaast zijn er keuzestages bij deelspecialismen van de interne geneeskunde en bij cardiologie (met desgewenst meer of minder nadruk op echocardiografie), longgeneeskunde, neurologie, psychiatrie en anesthesiologie mogelijk, waarbij AIOS en opleider samen bepalen aan welke competenties de AIOS gaat werken. Naast praktijkonderwijs is er gericht onderwijs over capita selecta, POCUS-onderwijs, grote visite van de AOA en refereeravonden. De differentianten spelen een belangrijke rol bij de organisatie van dit onderwijs. Ze krijgen verder naast de landelijk verplichte cursussen de mogelijkheid een EUSIM-instructor course te volgen om scenariotrainingen te begeleiden, en draaien daarna mee als instructeur bij de ABCDE-trainingen voor AIOS, internisten en verpleegkundigen.
De differentiatie acute geneeskunde van de OOR Leiden biedt een bijzonder complete opleiding tot internist-acuut geneeskundige. Het hele spectrum van laag-complexe tot zeer academische acute zorg wordt aangeboden. Het LUMC is een relatief klein academisch ziekenhuis met van oudsher een sterk wetenschappelijk karakter, dat hoogkwalitatieve zorg levert. Het sterke academisch profiel biedt de mogelijkheid om acute zorg voor complexe patiëntencategorieën te leren beheersen. Daarbij moet je denken aan acute ziektebeelden bij patiënten met:
- een status na een nier-, pancreas-, eilandjes- of allogene hematopoietische stamceltransplantatie
- endocriene tumoren, onder wie een grote groep patiënten met hypofyseaandoeningen
- systeemvasculitiden
- solide oncologische aandoeningen, waaronder melanomen en sarcomen, en de behandeling daarvan, waaronder checkpointremmers en proteïnekinaseremmers
- acute leukemieën en lymfomen en de behandeling daarvan, waaronder donorlymfocyteninfusie en CAR-T-celtherapie
- hemofilie en andere ernstige aangeboren of verworven bloedingsneiging
- ernstige trombofilie, zoals het katastrofale antifosfolipidensyndroom
- trombotische microangiopathieën
- ernstige tropische infecties
- endocarditis, prothese-infecties en andere moeilijk te behandelen infecties.
De acute geneeskunde ziet alle internistische patiënten onder eigen verantwoording op de SEH. Acute opnames vinden plaats op de AOA (vanaf de SEH, vanaf de poliklinieken of van thuis), waarbij het beleid door de acute geneeskunde wordt gemaakt, in goed overleg met vaste consulenten van alle deelspecialismen. Hierdoor ontstaat een omgeving waarin veel te leren valt van alle internistische deelspecialismen en kruisbestuiving optreedt, zonder dat de acute geneeskunde daarbij in autonomie inboet. Dit is ook terug te zien tijdens de grote visite van de AOA, waar de verschillende deelspecialismen op indicatie worden uitgenodigd, naast de altijd aanwezige expertise van de ouderengeneeskunde en klinische farmacologie. Op de acute poli is altijd de flexibiliteit om patiënten te zien die voor acute beoordeling worden aangeboden, maar stabiel genoeg zijn om niet op de SEH te presenteren. De differentiant heeft ook de mogelijkheid om patiënten te zien op een van de deelspecialistische spoedpoli’s.
De niet-academische delen van de differentiatie vormen een zeer waardevolle aanvulling op het academische deel. Bovengenoemde niet-academische ziekenhuizen in de OOR zijn stuk voor stuk grote opleidingsziekenhuizen die een hoge kwaliteit van zorg weten te handhaven ondanks een grote acute patiëntenstroom. Elk ziekenhuis heeft daarnaast een duidelijk eigen karakter en het spectrum van de patiëntenpopulatie varieert van de binnenstad van Den Haag tot het Groene Hart.
In de hele regio heeft POCUS een belangrijke plaats. Doordat we in alle ziekenhuizen handheld apparatuur beschikbaar hebben, ligt de drempel om een echo te maken laag en kan de differentiant veel ervaring opdoen en een groot referentiekader opbouwen voor pathologische beelden. In het LUMC zijn er momenteel 12 tablets beschikbaar met 8 sector- (‘cardiale’), 6 curvilineaire (‘abdominale’) en 4 linaire probes, waardoor het altijd mogelijk is om aan het begin van je werkdag of dienst echoapparatuur in je zak te steken. Supervisie bij POCUS is ook laagdrempelig beschikbaar.
Enkele citaten van differentianten:
‘We hebben een hele leuke en diverse acute groep met brede expertise (waaronder acuut internist-infectiologen, nefrologen, vasculaire internisten, hematologen en internisten ouderen geneeskunde met een acute belangsteling. Binnen de sectie acute rollen we daarnaast steeds meer onderzoek uit, waarin participatie door differentianten wordt aangemoedigd. Ik houd mij naast mijn differentiatie vooral bezig met onderzoek naar point-of-care echografie. Er is veel ruimte en flexibiliteit om mijn onderzoekstraject af te wisselen met klinische taken binnen de differentiatie.’
De differentiatie acute geneeskunde in het LUMC is ontzettend leuk en leerzaam en echt aan te raden voor iedereen die houdt van actie. Niet alleen is vrijwel alles mogelijk tav keuzestages, ook persoonlijke ideeën en ruimte voor wetenschappelijke ontwikkeling worden ondersteund. En niet te vergeten: de opleider is de allerbeste in het uitvoeren en onderwijzen van echografie, waardoor je echografie skills echt naar een hoger niveau worden getild.’
‘Zeer fijn opleidingsklimaat. Veel flexibiliteit vanuit het opleidingsteam met ruimte tot individualisatie van de opleiding, afgestemd op de wensen van de differentiant’.
‘De OOR Leiden heeft mij de kans geboden om echt mijn eigen traject te construeren. Ik mocht bijvoorbeeld onderwijs geven aan co-assistenten, zoals de “acute dag”, hoorcolleges aan studenten en scenariotraining aan AIOS/specialisten. De opleider is altijd bereid om hierin mee te denken en is laagdrempelig te benaderen. Het is fijn dat het LUMC relatief kleinschalig is en er is een fijne sfeer binnen de acute ploeg - we eten bijvoorbeeld wel eens bij één van ons thuis. Echografie is een speerpunt in de regio. Doordat je een handheld echo op zak hebt, verricht je veel echo's. In onze siilo echo chat bediscussiëren we interessante beelden.’